Bóng chuyền da là một trong những môn thể thao đồng đội được nhiều người yêu thích, thu hút đông đảo người chơi từ phong trào đến chuyên nghiệp. Nếu bạn đam mê bộ môn này và muốn cập nhật những thông tin mới nhất, chính xác nhất về luật bóng chuyền da như cách đánh bóng, quy định tính điểm hay đổi vị trí như thế nào trong sân theo quy định của Liên đoàn Bóng chuyền Quốc tế (FIVB), hãy cùng Thể dục Bằng Tâm tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Tìm hiểu về lịch sử bộ môn bóng chuyền

Bóng chuyền ra đời vào năm 1895, lấy cảm hứng từ quần vợt và bóng ném. Ban đầu, người chơi sử dụng một quả bóng làm từ ruột gỗ, chuyền qua lại giữa hai bên. Khi mới xuất hiện, môn này có tên là “mintonette”. Mãi đến năm 1896, tại một hội nghị của YMCA, giám đốc giáo dục thể chất đã quyết định đổi tên thành “volleyball” mang ý nghĩa bóng được chuyền liên tục trên không. So với bóng rổ, bóng chuyền được tạo ra với lối chơi nhẹ nhàng hơn, hạn chế những va chạm mạnh trong thi đấu.

Luật bóng chuyền đầu tiên được William G. Morgan đặt ra nhưng vẫn còn đơn giản và chưa hoàn thiện. Khi đó, trò chơi không có chiến thuật rõ ràng, không giới hạn số người tham gia, và kỹ thuật cũng không quá phức tạp. Đến năm 1947, tại Pháp, Paul Libaud đã hợp nhất các liên đoàn bóng chuyền quốc gia để thành lập Liên đoàn Bóng chuyền Quốc tế (FIVB). Tuy nhiên, phải đến năm 1948, FIVB mới chính thức đi vào hoạt động.

Năm 1916, Hội Thể thao Đại học Toàn Mỹ công nhận bóng chuyền là một môn thể thao chính thức sau khi ghi nhận có hơn 2.000 người luyện tập mỗi ngày. Cũng từ thời điểm đó, luật bóng chuyền da quốc tế được soạn thảo và ban hành tại Mỹ. Đến năm 1922, giải bóng chuyền quốc tế đầu tiên chính thức được tổ chức, đánh dấu bước phát triển quan trọng của môn thể thao này trên thế giới.

Luật bóng chuyền da quốc tế

Các quy tắc cơ bản trong bóng chuyền da

• Mỗi đội có tối đa 6 người trên sân, gồm 3 người ở hàng trước và 3 người ở hàng sau.
• Người chơi không được chạm bóng hai lần liên tiếp, ngoại trừ tình huống chắn bóng, khi đó lần chạm bóng không được tính là một pha đánh bóng.
• Điểm số được tính ở mỗi pha bóng, đội thắng trong pha bóng đó sẽ ghi điểm.
• Nếu một đội phát bóng hoặc đánh bóng ra ngoài, vào lưới, đội đối phương sẽ được cộng điểm.
• Bóng bị coi là ngoài sân nếu chạm vào anten, khán đài, trần nhà, phần sàn nằm ngoài ranh giới hoặc cột trọng tài.
• Nếu bóng rơi trúng vạch ranh giới, nó được tính là trong sân.
• Người chơi có thể sử dụng bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể để chạm bóng, nhưng không được phép bắt, giữ hoặc ném bóng.
• Sau khi giao bóng, các cầu thủ ở hàng trước có thể thay đổi vị trí gần lưới.
• Đối thủ không được chắn hoặc tấn công quả giao bóng từ bên trong vạch 3m (đường 10 foot).

Luật phát bóng trong bóng chuyền da quốc tế

Phát bóng là bước mở đầu quan trọng trong mỗi pha bóng chuyền. Dưới đây là những quy định cơ bản về luật phát bóng trong môn đánh bóng chuyền da:

– Vị trí phát bóng:

• Người phát bóng phải đứng trong khu vực phát bóng (nằm phía sau đường biên ngang, rộng 9m).
• Không được dẫm hoặc vượt qua vạch biên ngang trước khi bóng rời tay.
• Người chơi phải thực hiện phát bóng trong vòng 8 giây kể từ khi trọng tài thổi còi.

– Cách phát bóng:

• Có thể thực hiện bằng nhiều kỹ thuật khác nhau như phát bóng cao tay, thấp tay hoặc nhảy phát bóng.
• Bóng phải được tung lên trước khi thực hiện động tác đánh.

– Bóng qua lưới:

• Bóng phải vượt qua lưới và không được chạm anten hoặc bay ra ngoài phạm vi sân.
• Nếu bóng chạm mép lưới nhưng vẫn rơi vào sân đối phương, pha bóng vẫn được tính hợp lệ.

– Quy định đối với đội nhận bóng:

• Đội nhận bóng không được chắn hoặc đập bóng khi đối phương thực hiện phát bóng.
• Các cầu thủ chỉ được đỡ bóng sau khi bóng đã bay qua lưới.

>>> Xem thêm: Thời Gian 1 Trận Bóng Chuyền Kéo Dài Bao Lâu?

Cách tính điểm trong thi đấu bóng chuyền da

Luật đánh bóng chuyền da quốc tế áp dụng hệ thống Rally Point System (tính điểm trực tiếp), giúp trận đấu trở nên minh bạch và hấp dẫn hơn. Sau đây là các quy định chính:

– Điểm số trong một set đấu:

• Một đội giành chiến thắng trong set khi đạt 25 điểm trước và hơn đối thủ ít nhất 2 điểm (ví dụ: 25-23).
• Nếu hai đội hòa 24-24, set đấu sẽ tiếp tục cho đến khi một đội dẫn trước 2 điểm (ví dụ: 27-25).

– Số set trong một trận đấu:

• Mỗi trận đấu có tối đa 5 set.
• Đội thắng 3 set trước sẽ giành chiến thắng chung cuộc.
• Nếu trận đấu bước vào set thứ 5, set này chỉ kéo dài đến 15 điểm nhưng vẫn phải hơn đối thủ ít nhất 2 điểm (ví dụ: 15-13).

– Cách tính điểm theo Rally Point System:

• Mỗi pha bóng đều có điểm, bất kể đội nào phát bóng.
• Một đội sẽ ghi điểm khi đối phương để bóng chạm đất trong sân của họ hoặc đánh bóng ra ngoài biên. Ngoài ra, nếu đối phương mắc lỗi như chạm lưới, đánh bóng quá ba lần hoặc đứng sai vị trí, điểm cũng sẽ được tính cho đội còn lại. Bên cạnh đó, một pha phát bóng thành công mà khiến đối phương không thể đỡ bóng cũng giúp đội giao bóng giành điểm.

Quy định về vị trí người chơi trên sân

Trong luật bóng chuyền da quốc tế, mỗi đội gồm có tối đa 6 người chơi đảm nhận 5 vị trí khác nhau:

• Chuyền 2: Là người tổ chức lối chơi, chịu trách nhiệm chạm bóng thứ hai và phân phối bóng cho các tay đập ghi điểm. Họ cần nhanh nhẹn, có tư duy chiến thuật tốt và di chuyển linh hoạt trên sân.
• Libero: Chuyên gia phòng thủ, chỉ được tham gia đỡ bóng, cứu bóng mà không được tấn công. Libero mặc trang phục khác màu so với đồng đội và là nhân tố quan trọng trong khâu phòng ngự.
• Tay đập giữa (Middle Blocker): Vừa tham gia tấn công nhanh khi gần chuyền 2, vừa có nhiệm vụ chắn bóng, ngăn chặn những pha dứt điểm từ đối phương.
• Chủ công (Outside Hitter): Tay đập chính của đội, thường nhận bóng từ chuyền 2 để thực hiện những cú tấn công mạnh mẽ. Mỗi đội thường có hai chủ công đảm nhận vị trí này.
• Tay đập đối diện (Opposite Hitter): Hỗ trợ phòng thủ ngay sát lưới, đồng thời đóng vai trò như chuyền 2 phụ, giúp tạo rào chắn trước các đợt tấn công của đối thủ.

Luật đổi vị trí trong thi đấu bóng chuyền da

• Khi một đội giành quyền giao bóng, các cầu thủ xoay vòng theo chiều kim đồng hồ. Người ở vị trí số 2 lên số 1 để phát bóng, số 1 xuống số 6, số 6 sang số 5, và tiếp tục luân chuyển.
• Cầu thủ hàng sau (vị trí 1, 6, 5) không được tấn công trên vạch 3m.
• Cầu thủ hàng trước (vị trí 4, 3, 2) có thể chắn và tấn công gần lưới.
• Libero không được phát bóng, chắn bóng hoặc tấn công trên vạch 3m.

Lời kết về luật bóng chuyền da quốc tế

Bóng chuyền là môn thể thao đề cao tinh thần đồng đội và khả năng tập trung cao độ. Để thi đấu hiệu quả, việc hiểu rõ luật đánh bóng chuyền da quốc tế về cách chơi, cách tính điểm, quy định thi đấu và nguyên tắc đổi vị trí là rất quan trọng. Nắm vững những kiến thức này không chỉ giúp bạn chơi đúng luật mà còn nâng cao kỹ năng, tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành một vận động viên xuất sắc và giành được nhiều chiến thắng.

Nếu bạn muốn học bóng chuyền, hãy liên hệ với Thể dục Bằng Tâm để đăng ký các lớp từ cơ bản đến chuyên sâu, phù hợp với trình độ của mình. Đây là cơ hội để bạn cải thiện kỹ năng, nâng cao thể lực và theo đuổi đam mê bóng chuyền.