Luật thay người trong bóng chuyền là điểm rất thú vị mà chỉ ai là fan mới biết. Luật này khác biệt vì không chỉ quy định việc cầu thủ ra vào sân. Cách thay người trong bóng chuyền còn độc đáo ở điểm thay vị trí trên sân. Tức là người chơi không thực hiện cố định một nhiệm vụ (ứng với vị trí) như các môn khác. Mà sau những lần ghi điểm, họ sẽ luân phiên đổi chỗ cho nhau. Đó gọi là quy định luật đổi cầu ở trong bóng chuyền. Vậy các luật thay người bóng chuyền cụ thể là gì? Cùng tìm hiểu tại bài viết sau nhé.

Tìm hiểu về đội hình thi đấu bóng chuyền

Để dễ hiểu hơn về luật thay người trong bóng chuyền, chúng ta cùng tìm hiểu các vị trí trên sân trước.

Đội hình thi đấu của mỗi đội luôn có 6 người. Đây là những cầu thủ chính thức. Ngoài ra, còn 1 người chuyên thực hiện phòng thủ gọi là Libero. Tất cả cầu thủ còn lại đều được tính là dự bị.

Về vị trí, 6 cầu thủ chính thức được xếp vào sân như sau:

• Hàng trước: Gồm 3 người đứng dọc theo lưới. Từ trái qua phải lần lượt là vị trí số 4 – 3- 2.
• Hàng sau: Gồm 3 người đứng sau, tức cách lưới 1 khoảng xa hơn so với người hàng trước tương ứng. Từ trái qua phải lần lượt là vị trí số 5 – 6 – 1.

Các cầu thủ bắt buộc phải đứng đúng vị trí. Nếu sai sẽ bị tính thua pha bóng và trở lại vị trí đúng của mình.

Để bắt đầu, 2 đội bốc thăm để giành quyền ưu tiên chọn sân và phát bóng. Đội thực hiện phát bóng trong mỗi pha ở đây được gọi là đội tấn công. Đội đỡ phát bóng trong pha đó gọi là đội phòng thủ. Ở đội tấn công, cầu thủ thực hiện phát bóng chính là người ở vị trí số 1.

Khi đội phòng thủ giành lại quyền phát bóng (đưa bóng chạm được sân đối phương) thì sẽ thực hiện đổi cầu. Quy định luật đổi cầu ở trong bóng chuyền sẽ tiếp tục được giới thiệu ở phần sau.

Luật thay người trong bóng chuyền

Luật thay người trong bóng chuyền do ai quy định?

Khi nói đến luật thay người trong bóng chuyền, người ta mặc định hiểu đó là những điều khoản quy định cầu thủ ra vào sân. Như vậy là  để phân biệt với luật xoay vòng trên sân. Cả 2 luật này đều được thống nhất thực hiện theo quy tắc của FIVB, áp dụng trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, tùy theo tình hình trận đấu và năng lực đội chơi, các giải đấu khu vực có thể có điều chỉnh. Tại Việt Nam, luật chơi các giải trong nước do Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam quy định.

Để cung cấp những thông tin sát nhất với thực tế thể thao nước nhà, các thông tin dưới đây được lấy theo quy định của Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam.

Cách thay người trong bóng chuyền

Những luật thay người bóng chuyền cơ bản bao gồm:

• Trong mỗi hiệp đấu, mỗi đội được quyền thay người 6 lần. Trong mỗi lần đó, đội không bị giới hạn số lượng thay. Nghĩa là đội có thể tùy ý thay 1 hoặc nhiều cầu thủ cùng lúc. Nếu thay nhiều người, HLV phải ra ký hiệu về số người muốn thay và lần lượt thay từng cặp một.
• Các đội cũng được quyền thay người trước khi hiệp đấu bắt đầu. Nhưng lượt thay ấy sẽ được tính là 1 lần và ghi vào biên bản thi đấu của hiệp.
• Đội bóng có thể xin hội ý và thay người liên tiếp tối đa 2 lần mà không có thi đấu xen giữa.
• Việc thay người phải được thực hiện tại khu thay – vị trí đã quy định rõ trên sân bóng.
• Thời gian thay người vừa đủ dài để thư ký ghi vào biên bản và các cầu thủ ra – vào sân. Nếu kéo dài sẽ bị tính phạm lỗi trì hoãn.
• Khi xin thay người, cầu thủ vào sân phải đứng sẵn sàng ở khu thay người.
• Một cầu thủ chính thức được quyền ra khỏi sân và sau đó vào lại sân. Nhưng trong 1 hiệp chỉ được 1 lần như thế và người đó phải vào đúng vị trí đã đăng ký.
• Cầu thủ dự bị được vào thay cầu thủ chính thức 1 lần mỗi hiệp. Nhưng khi thay ra thì phải được bù lại bằng chính cầu thủ chính thức kia.
• Trường hợp cầu thủ bị thương thì phải thay người hợp lệ.
• Nếu cầu thủ vì lý do nào đó bị đuổi ra sân thì đội buộc phải thay người hợp lệ. Nếu không thì tính thua vì không đủ người.

Luật thay người Libero trong bóng chuyền

Libero là cầu thủ chỉ đảm nhiệm vai trò phòng thủ và đứng ở hàng sau. Người này không được phép đập tấn công, chặn bóng và phát bóng. Người này cần mặc áo có màu sắc khác biệt với các thành viên còn lại của đội.

• Cầu thủ Libero được vào thi đấu trên sân thay cho bất kỳ cầu thủ hàng sau nào. Việc Libero thay cầu thủ hàng sau không được tính vào 6 lần thay người kể trên.
• Khi Libero rời sân, cầu thủ vào sân phải chính là người mà Libero vừa thay thế.
• 2 cầu thủ libero muốn thay cho nhau thì cần phải qua 1 pha bóng.
• Khu vực thay Libero được tính từ vạch tấn công đến hết đường biên ngang khu tự do trước ghế ngồi của đội.

Quy định luật đổi cầu ở trong bóng chuyền

Luật đổi cầu có phải là luật thay người trong bóng chuyền không?

Luật đổi cầu hoàn toàn khác với quy định cách thay người trong bóng chuyền. Luật này chỉ giới hạn ở khuôn khổ xoay vòng trên sân. Hiểu đơn giản thì là vị trí 6 cầu thủ chính thức sẽ lần lượt đổi theo chiều kim đồng hồ.

Luật đổi cầu giúp các thành viên được tiếp xúc đồng đều với chuyền 2 để có cơ hội đập bóng. Ngoài việc giúp đội hình cân bằng, luật này còn bảo vệ thể lực cho người chơi.

Quy tắc xoay cầu/đổi cầu

Quy định luật đổi cầu ở trong bóng chuyền sẽ được thực hiện như sau:

• Đội hình thi đấu ban đầu đã chỉ rõ trật tự xoay vòng của các cầu thủ. Trật tự này sẽ phải được giữ xuyên suốt hiệp đấu
• Thứ tự xoay đội hình phải được thực hiện đúng theo đăng ký trước mỗi hiệp. Theo đó, trọng tài kiểm tra trật tự phát bóng và vị trí các cầu thủ xuyên suốt hiệp đấu.
• Khi đội phòng thủ giành được quyền phát bóng, các cầu thủ phải xoay – tức phải đổi 1 vị trí theo chiều kim đồng hồ. Cụ thể là người chơi A đang ở vị trí số 2 thì chuyển xuống vị trí số 1. Người chơi B đang ở vị trí số 1 thì chuyển sang vị trí số 6… Khi đổi vị trí, chức năng của các cầu thủ cũng thay đổi tương ứng.
• Nếu xoay vòng không đúng trật tự, đội bị xử phạt thua pha bóng đó và phải trở lại vị trí đúng. Tất cả điểm thắng đội ghi được từ lúc sai vị trí đều sẽ bị hủy bỏ.

Lời kết luật thay người bóng chuyền

Trên đây là toàn bộ thông tin về luật thay người trong bóng chuyền. Mong rằng bài viết đã giải thích theo cách dễ hiểu đối với bạn.

Nếu bạn yêu thích bóng chuyền và muốn được chơi và thi đấu nhiều hơn, hãy tham gia lớp Bóng Chuyền Tăng Chiều Cao của Bằng Tâm. Đây là lớp bóng chuyền năng khiếu dành cho các bạn trẻ từ 13 tuổi trở lên. Tham gia lớp, bạn sẽ được huấn luyện bởi những cựu vận động viên bóng chuyền đỉnh cao (từng thi đấu chuyên nghiệp và đạt thành tích). Thêm vào đó, lớp còn tạo môi trường để bạn được chơi và thi đấu theo luật quốc tế, giúp bạn phát triển năng khiếu của mình. Đặc biệt hơn, các bạn trong độ tuổi phát triển còn sẽ được tối ưu chiều cao. Vì chương trình huấn luyện sẽ được tích hợp các bài tập chiều cao chuyên biệt. Để lại thông tin để Bằng Tâm tư vấn chi tiết hơn cho bạn nhé.